Ridderspoor | Delphinium

De schoonheid van ridderspoor staat buiten kijf. Het is dan ook niet verwonderlijk dat deze verticale groeier de borders van vele plantenliefhebbers siert. De prachtige en bloemen die als een tros aan de steel groeien, fleuren iedere tuin op en laten u ’s zomers genieten van een weelderig en kleurrijk geheel. Met name de blauwe soorten binnen de ridderspoorfamilie zijn welbekend maar ook roze of witte varianten zijn graag geziene toevoegingen aan tuinen en borders. Lees hier meer over deze prachtige tuinplant.

Ridderspoor
Ridderspoor korte samenvatting

Korte samenvatting

Veel van de riddersporen hebben een blauwe kleur die varieert van donkerblauw tot violet- of lichtblauw. Hiermee vormen de bloemen een mooie afwisseling op het groen in uw tuin; de blauwe kleur steekt prachtig af tegen de frisgroene bladeren van de plant en de overige begroeiing in uw border. Ridderspoor vraagt echter wel de nodige aandacht wanneer u ’s zomers wilt genieten van de mooie bloemen die aan de plant verschijnen. Groene vingers zijn voor de verzorging van deze plant dan ook zeker niet overbodig. Maar als de plant eenmaal tevreden is en z’n plekje in uw tuin gevonden heeft, is de moeite gauw terugbetaald. Wanneer ridderspoor in bloei staat weet u niet wat u ziet!

Geschiedenis

Ridderspoor is van oorsprong al een sierplant, maar werd ook geroemd om z’n geneeskrachtige werking. Sinds de zestiende eeuw staat ridderspoor al als sierplant in de tuin of werd verwerkt tot geneeskrachtige kruidenmengsels. De riddersporen voor deze doeleinden waren doorgaans eenjarige planten. Vanaf de achttiende eeuw begon men echter met het kweken van ridderspoor waardoor ook winterharde varianten ontstonden. Inmiddels kennen we zo’n 250 unieke varianten binnen het plantengeslacht met ieder bijzondere eigenschappen en kenmerken.

Oorsprong

Ridderspoor behoort tot de ranonkelfamilie en telt ongeveer 250 soorten. De plant groeit van oorsprong in gematigde gebieden van het noordelijk halfrond, maar komt in Nederland eigenlijk niet in het wild voor. Desondanks heeft de plant zich zodanig kunnen aanpassen dat deze goed kan groeien wanneer u de plant of zaadjes bij de kweker of een tuincentrum aanschaft.

Symbolische / kleuren betekenis

Ridderspoor kent een aantal positieve symbolische betekenissen zoals waarheid, gezondheid en bescherming. Ridderspoor in een boeket is dan ook altijd een goede optie als cadeau. Houd er echter wel rekening mee dat ridderspoor giftig is voor huisdieren en kinderen.

Herkennen Ridderspoor

Hoe herken je ridderspoor?

Kenmerkend voor ridderspoor is de verticale groeiwijze van de plant. De lange stengels kunnen een hoogte tot wel twee meter bereiken en staan fier rechtop. In de top van de stengels groeien kleine tot middelgrote bloemen dicht op elkaar. Deze bloempluimen variëren in kleur van blauw en roze tot wit of geel. De plant heeft haar Latijnse naam te danken aan de vorm van de bloempjes; delphinium is het Latijnse woord voor dolfijn en de bloemen van de ridderspoor doen erg denken aan dit sierlijke, tuimelende dier. De bloemen hebben vijf kroonblaadjes rondom de bloemkern. De handvormige bladeren van de plant zijn diep ingesneden en hebben een frisgroene kleur. De karakteristieke uitstraling van ridderspoor zorgt ervoor dat de plant een echte blikvanger is in uw tuin.

Ridderspoor verzorgen en onderhouden

Verzorging / onderhouden

De verzorging van ridderspoor is soms niet eenvoudig. Ondanks kunt u met wat extra aandacht de plant erg lang mooi houden. Zorg er allereerst voor dat de plant in goed doorlatende aarde wordt geplant. Op die manier voorkomt u dat de wortels in het water blijven staan en gaan rotten. Met wat compost en koemestkorrels zal de plant nog beter groeien. Geef vooral in het vroege voorjaar een flinke mestgift om de uitbundige bloei van de plant te stimuleren. Zorg er tijdens de wintermaanden voor dat de grond niet te nat is en tijdens de zomermaanden dat deze niet te droog is. De plant houdt ’s zomers van veel water maar zorg ervoor dat u geen sproeier gebruikt. Dit kan er namelijk voor zorgen dat de stelen omvallen.

Soorten

Omdat kweekactiviteiten rondom ridderspoor al meer dan honderd jaar geleden zijn gestart, kent de delphinium inmiddels ruim 250 soorten. Met name de blauwkleurige rassen werden verder doorgekweekt omdat deze bloemkleur niet veel voorkomt. Soorten als de delphinium ‘Bellamosum’ met een donkerblauwe kleur of de delphinium ‘Blue Bird’ met lichtblauwe bloemen zijn hier o.a. het resultaat van. De delphinium ‘Astolat’ is een soort met roze bloemen en de delphinium ‘Galahad’ heeft een witte kleur. Afgezien van het verschil in bloemkleur lijken de diverse soorten qua groeiwijze en bladvorming veel op elkaar.

Ook als tuinplant of alleen snijbloem?

Ridderspoor staat met name bekend als tuinplant, maar is ook zeer geschikt voor in een boeket of als bos op een vaas. De stevige stengels zorgen er namelijk voor dat de bloemen voldoende ruimte krijgen om boven de rand van de vaas uit te komen of een mooi verticaal effect aan het boeket toevoegen. Wanneer u ridderspoor in de tuin heeft kunt u hier gemakkelijk een aantal stengels met bloempluimen afknippen en in uw huiskamer in een vaas zetten. Dit zal de moederplant niet beschadigen. U kunt dan zowel in uw tuin als in uw woonkamer genieten van de schitterende bloemen.

Bloeitijd en Seizoen van Ridderspoor

Bloeitijd / seizoen

De bloeitijd van ridderspoor is van juni tot augustus. U heeft dus de hele zomer plezier van deze mooie plant en haar schitterende bloemen. Er is bovendien een mogelijkheid om de plant een tweede keer te laten bloeien. Wanneer de eerste bloeitijd afgelopen is, snoeit u de stengels tot 30 centimeter boven de grond. Knak de holle stengels om op 10 centimeter boven de grond waardoor ze niet vol kunnen lopen met regenwater en gaan rotten. Geef de plant vervolgens een beetje voeding. Met een beetje geluk zullen er nieuwe bloemstengels gaan groeien die midden augustus of begin september tot bloei komen. Zo kunt u zelfs twee keer per jaar genieten van deze plant!

Boeket met Ridderspoor Standplaats

Standplaats zon / schaduw

Plaats ridderspoor op een zonnige plek waar de plant uit de wind staat. Door harde wind breken de stengels omdat de bloempluimen veel wind vangen. Ook in de halfschaduw kan de plant voldoende groeien, maar de optimale standplaats is toch echt in de volle zon. Op die manier kan de plant alle energie opvangen die het nodig heeft om voluit te bloeien. De stengels van de plant zijn sterk genoeg om de volle bloempluimen te kunnen dragen, maar u kunt ze natuurlijk altijd ondersteunen met bijvoorbeeld een bamboestok.

Bollen planten

Wanneer u de plant als vaste plant in uw tuin wilt zetten, kunt u er het beste voor kiezen om een kleine plant aan te schaffen en deze zorgvuldig in uw tuin te planten. U heeft op deze manier de grootste kans dat de plant succesvol zal groeien en bloeien. Zoek een plekje uit in de zon of halfschaduw en houd een plantafstand aan van ongeveer 40 centimeter. Gebruik voedende tuinplantengrond en zorg dat de grond licht vochtig is. Op die manier zal de ridderspoor snel groeien en ’s zomers al tot bloei komen. U kunt de plant dan ook het beste in het voorjaar planten.

Snoeien

De ridderspoor is winterhard, maar de bloemstengels sterven wel af tijdens de wintermaanden. Om ervoor te zorgen dat de plant het volgende voorjaar weer uit gaat lopen, is het belangrijk om de plant in het vroege voorjaar helemaal terug te snoeien. De bloemstengels kunnen tot wel twee meter hoog groeien, maar dit is dan ook het unieke karakter van de plant. Snoeien is daarom alleen nodig wanneer de plant na de winter weer toe is aan een volgende bloeiperiode.

Het wordt ook geadviseerd om de plant iedere twee jaar uit de grond te halen en te verplaatsen. Wanneer de kluit te groot is, kunt u ervoor kiezen om deze voorzichtig te delen. Let wel op dat de wortels zo weinig mogelijk beschadigen bij dit proces. Ridderspoor houdt er niet van om te lang op één plek te staan en dit is terug te zien aan de bloeiwijze. De eerste twee jaar kan de plant uitbundig bloeien en het volgende jaar kan er niets gebeuren. Dat is een teken dat de plant te lang op dezelfde plek staat. Slakken en schimmels zijn vaak de oorzaak van het uitblijven van bloemen. Door de plant te verplaatsen, vermindert u de kans dat de plant aangetast wordt.

Vermeerderen

Het vermeerderen van ridderspoor kunt u middels stekken of zaaien doen. Wanneer u voor zaaien kiest, dient u de moederplant te ontdoen van zaailingen die u vervolgens in een laagje zaaigrond drukt. Houd de grond vochtig en dek de zaden af met een glazen deksel. De ideale kiemtemperatuur is 18 - 21°C en wanneer u de zaden binnen zaait, is februari tot eind maart de beste periode.

Stekken

Het stekken van ridderspoor kunt u doen door de jonge scheuten van de plant net boven de grond af te knippen. U kunt de onderste bladeren van de stek weghalen en grote bladeren halveren. Vul vervolgens een pot met voedende potgrond en plant de stekjes hierin. Geef de stekjes water en trek een doorzichtige plastic zak over de pot. Zet de pot op een lichte en warme plaats om de wortelgroei te stimuleren. U kunt de stekken het beste planten in april. Op die manier zijn ze groot genoeg wanneer het buiten warmer wordt en ze in de volle grond geplaatst kunnen worden.

Drogen

Door ridderspoor te drogen kunt u nog langer genieten van de lange stelen en volle bloempluimen. Het droogproces is echter wel langdurig en kost wat aandacht. Ridderspoor droogt het beste in een donkere en droge ruimte waar lucht voldoende circuleert. Hang de stelen op de kop en laat ze aan de lucht drogen. Dit kan enkele weken duren. Wanneer de stelen broos aanvoelen, kunt u de ridderspoor als droogbloemen op een vaas zetten.

Veredelen

De veredeling van ridderspoor is al meer dan honderd jaar aan de gang. Van origine is ridderspoor een één- tot tweejarige plant die niet winterhard is. Dankzij veredeling hebben we inmiddels soorten die een stuk langer kunnen overleven en bovendien winterhard zijn. Alle cultivars die in verkrijgbaar zijn in Nederland kunnen de winter overleven en bloeien met de juiste verzorging het volgende jaar weer uitbundig.

Ridderspoor Overhouden en Bewaren

Overhouden / bewaren

Ridderspoor heeft de mooie eigenschap dat de plant goed kan overwinteren door zelf in een soort winterslaap te gaan. De bladeren en bloemstengels sterven af na de bloeiperiode. Op dat moment kunt u de plant helemaal terugsnoeien. De plant zal in het voorjaar opnieuw uitlopen ondanks dat de bladeren en stelen van het vorige jaar allemaal zijn afgestorven. Op die manier kunt u jaar in jaar uit genieten van de prachtige bloemen van deze plant.

Boeket met Ridderspoor

Favoriete boeketten voorzien van ridderspoor

Ridderspoor is zeer geschikt voor in boeketten. De heldere blauwe kleuren van de bloemen zijn een interessante toevoeging aan een plukboeket of lenteboeket en zorgen voor een frisse uitstraling van uw woonkamer. Zorg er echter wel voor dat huisdieren en kinderen niet aan de plant komen. Ridderspoor is namelijk giftig.

Veelgestelde vragen

Waar komt de naam ridderspoor vandaan?

De Nederlandse naam voor de delphinium is ridderspoor. Deze naam heeft de plant te danken aan het uitstekende deel op iedere bloem dat naar achteren wijst. Dit deel doet denken aan een spoor, zoals ridders deze ook op hun laarzen hadden. De Latijnse naam daarentegen betekent ‘dolfijn’. De bloemhoofdjes van de plant doen denken aan dit zeedier.

Is ridderspoor ook geschikt als snijbloem?

U kunt de mooie bloemstelen van de ridderspoor ook prima toevoegen aan een boeket of gewoon als volle bos in een vaas zetten. De stengels zijn stevig genoeg om overeind te blijven staan. Zorg er wel voor dat kinderen en huisdieren niet aan de bloemen komen, deze zijn namelijk giftig.

De veredelde soorten van ridderspoor zijn winterhard en kunnen prima overleven in het Nederlandse klimaat. De plant trekt zich na de bloeiperiode terug in een soort winterslaap en zal in het voorjaar weer uitlopen nadat u de dode stelen en bladeren in het najaar verwijderd hebt.