Hoewel de tulp oorspronkelijk niet uit Nederland komt staat hij toch bekend als een echte Nederlandse bloem. Wie kent immers niet de volle tulpenvelden op de Keukenhof? Deze kleurrijke bloemen zijn wereldwijd bekend en zie je ook vaak terug in boeketten, maar ook in bijvoorbeeld motieven voor kleding, behang, servies en nog veel meer. Ook in de (Nederlandse) kunst spelen de tulpen een grote rol.
De tulp is een eenzaadlobbige bloem uit de leliefamilie waarvan vele verschillende (hybride) soorten te vinden zijn. Oorspronkelijk afkomstig uit Centraal-Azië en Zuid-Europa is de bloem tegenwoordig ook in veel andere landen gecultiveerd. De bloem wordt als snijplant in boeketten gebruikt, maar ook als tuinplant zie je de tulp vaak terug. Nederland is wereldwijd de grootste exporteur van tulpen, de plant is dan ook echt vergroeid met de Nederlandse cultuur.
De tulp kent een rijke geschiedenis, zoals gezegd staat hij inmiddels bekend als een typisch Nederlandse plant, maar dat is niet altijd zo geweest. Oorspronkelijk groeide de tulp in het Tiensjangebergte in Centraal-Azië, maar in de 11e eeuw werd de bloem naar het Ottomaanse Rijk gebracht, waar het een symbool werd voor het Ottomaanse volk. In de 16e eeuw werden de bloemen voor het eerst geïntroduceerd in Europa door een Weense ambassadeur, in de eeuw erna nam de populariteit van de tulp een enorme vlucht die uiteindelijk resulteerde in de Tulpenmanie. De prijzen rezen in die periode de pan uit door de enorme populariteit.
Van oorsprong kwam de plant alleen voor in Tiensjan, de tulp is dan ook niet gebaat bij een te warm klimaat. In de bergen heeft de tulp een koude winter en koude nachten die bijdragen aan de uiteindelijke groei. Vandaar dat ze ook goed gedijen in het Nederlandse klimaat. Door cultivering is de tulp nu in een veel breder verspreidingsgebied in het wild te vinden. Van Noord-Afrika tot Zuid-Europa, het Midden-Oosten en Centraal-Azië.
De tulp is vooral voor Nederland natuurlijk van grote symbolische waarde. Hij komt terug in veel van de kunst uit Gouden Eeuw, er is zelfs een tulpensoort naar Rembrandt vernoemd. Jaarlijks komen miljoenen bezoekers naar de Keukenhof om de tulpenvelden te bekijken en ook in promotiemateriaal voor Nederland komt de tulp voor. Ook in andere gebieden kent de tulp een bijzondere betekenis of rol in de cultuur. Zo wordt het Perzisch nieuwjaar steevast ingeluid met tulpen versieringen. In Iran staat de tulp daarnaast ook symbool voor martelaren en werd het symbool voor protesten tegen de overheid in 2009. Ook in religie is de tulp een rol gaan spelen. De Arabische naam voor tulp, Lale, bestaat namelijk uit dezelfde letters als waarmee ze Allah spellen. Het staat daar dan dus ook symbool voor god. In het Christendom staat de tulp voor passie, geloof en liefde.
Naast de algemene symbolische betekenis van tulpen worden er ook specifieke betekenissen verbonden aan verschillende kleuren tulpen. Zo staat de rode tulp voor perfecte liefde en de gele tulp voor vreugde. Wanneer je iemand om vergeving wil vragen hoort daar een witte tulp bij. Paarse tulpen zijn een teken voor koninklijkheid.
Tulpen zijn een van de meest bekende bloemen, dus je zult ‘m vast wel herkennen als je er eentje ziet. De smalle, naar boven toe wat naar binnen groeiende bloemen in vele verschillende kleuren springen er vaak bovenuit in een tuin of een boeket. Over de afgelopen eeuwen zijn er vele mutaties gecreëerd met iets andere vormen en kleuren.
Als je tulpen op een vaas hebt staan is het belangrijk dat je rekening houdt met de snelle groei. Dus plaats ze in een vaas waar ze daar een beetje ruimte voor hebben. Voor je ze in de vaas plaatst moet je ook de stelen schuin afsnijden met een mesje of bloemenschaar. Als je je aan deze tips houdt zal een bos tulpen zo’n zeven tot tien dagen meegaan. De vaas moet dus groot genoeg zijn, maar ook gevuld met kraanwater op kamertemperatuur voor het beste effect. Ververs dit water ook regelmatig.
Als je tulpenbollen in je tuin plant moet je bij het onderhoud en de verzorging op wat andere zaken letten natuurlijk. Zo raden we aan om de bloem na de bloei af te knippen, zodat hij makkelijker nieuwe zaden aanmaakt. Zodra de plant gaat verdorren kun je de bollen het beste uit de grond halen en tijdelijk binnen bewaren. Je veegt hiervoor eerst de grond van de bollen af (spoel ze NIET af met water) en plaatst ze vervolgens in een vochtvrije ruimte in bijvoorbeeld je kelder. Je kunt ze dan het volgende jaar gewoon weer in de grond stoppen en er komen nieuwe tulpen uit.
Er zijn in de afgelopen eeuwen talloze nieuwe soorten ontwikkeld op basis van de originele bestaande tulpensoorten. De originele tulp is de enkele tulp, waarschijnlijk de tulp zoals jij ‘m in je hoofd hebt. Daaruit zijn soorten ontstaan als de dubbele tulp, de lelie tulp, de mini tulp en de botanische tulp. Bovendien zijn er vele verschillende kleuren tulpen te vinden, waaronder ook gevlekte en gestreepte varianten.
De tulp is dus zowel een tuinplant als een snijbloem. Als tuinplant gaan ze logischerwijs een stuk langer mee. Maar om cadeau te doen is een boeketje tulpen natuurlijk uitermate geschikt. Al zijn tulpenbollen ook leuk om te krijgen én te geven. Houd bij het geven van tulpen als cadeau natuurlijk wel rekening met de mogelijke symbolische waarde van bepaalde soorten en kleuren! Je wil geen verkeerd signaal afgeven.
In Nederland bloeien tulpen van januari tot en met mei, al zijn ze inmiddels bijna het hele jaar verkrijgbaar. Ze houden van een wat kouder klimaat en koude nachten, dus de eerste paar maanden van het jaar zijn perfect voor ze. Het poten van de tulpenbollen doe je daarom ook in het najaar, zo rond september. Koop je ze als snijbloemen? Dan gaan ze tussen de 7 en 10 dagen mee, mits je ze goed verzorgt en op de juiste plaats zet.
Heb je een boeket tulpen gekregen? Zet ze dan in een hoge vaas, waarin ze goed kunnen groeien en niet slap gaan hangen. De beste standplaats is een koele plek, liefst zoveel mogelijk uit de zon. Het water mag wel wat warmer zijn, zo rond kamertemperatuur. Om te voorkomen dat ze snel verdorren is het verstandig je tulpen uit de buurt te houden van je fruitschaal. Als tuinplant is de tulp wat minder kieskeurig over zijn standplaats. Een plek in halfschaduw is voldoende, al kan de tulp ook prima tegen een beetje zon.
Als je besluit je tuin op te fleuren met tulpen moet je daarvoor eerst de tulpenbollen planten. Dit doe je het best in het najaar, op het moment dat de bladeren van planten beginnen uit te vallen en de herfst zijn intrede doet. Je plant de bol in een gat waar de bol qua hoogte ongeveer drie keer in past. Dat is over het algemeen zo’n 15 centimeter diep. Bedek de bol(len) vervolgens weer met grond en wacht tot ze in het begin van het jaar hun mooiste bloemen tevoorschijn toveren!
Je kunt tulpenbollen vrij eenvoudig vermeerderen. In de zomer zul je zien dat er kleine bolletjes onder je tulpenbol groeien als je ze uit de grond haalt. Die kun je loshalen, laten drogen en planten in het komende najaar. De nieuwe tulpenbollen zullen waarschijnlijk nog niet direct mooie grote tulpen opleveren, dit kan een jaar of twee duren. In de eerste jaren zal er dan waarschijnlijk alleen een steel en wat blad boven komen.
Tulpen zijn erg lastige bloemen om te drogen, en dit wordt dan ook zelden gedaan. Andere bloemen lenen zich hier veel beter voor. De tulp bevat namelijk veel vocht wat het proces enorm bemoeilijkt.
Tulpenbollen zijn eetbaar en worden ook steeds vaker gebruikt in diverse gerechten, ze worden zelfs regelmatig als vervanger voor uien gebruikt. Iets minder lekker, maar wel eetbaar, zijn de tulpenbollen. In de Tweede Wereldoorlog, tijdens de hongerwinter, vielen vele mensen terug op het eten van tulpenbollen, omdat er verder weinig tot geen eten voorhanden was.
We vertelden je eerder al over de Arabische naam voor tulp ‘lale’, die dezelfde letters kent als het Arabische woord voor Allah. Maar wist je ook dat de originele naam ‘tulipan’, staat voor tulband in het Perzisch?
Niet alleen in Nederland, maar ook in Engeland, Zwitserland, Amerika en Canada zijn er jaarlijks tulpenfestivals die je kunt bezoeken.
Bij Regiobloemist kunt u tulpen bestellen. Het seizoen loopt van januari t/m mei.